Οι συλλογές της μουσικής βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη»

Σύγχρονοι Έλληνες Συνθέτες

Συλλογή Chambure

Η Συλλογή αποτελείται από σπάνια βιβλία και παρτιτούρες που βρίσκονταν στη κατοχή της περίφημης Γαλλίδας μουσικολόγου Genevieve Thibault de Chambure (1902-1975). Συγκεκριμένα η συλλογή περιλαμβάνει 49 μουσικά χειρόγραφα, 62 έντυπες παρτιτούρες και 8 εκδόσεις με κείμενα που αφορούν τη μουσική. Τα περισσότερα από αυτά τα κείμενα αντιπροσωπεύουν διάφορες πτυχές της μουσικής ζωής στη Γαλλία και την Ιταλία κατά τη διάρκεια της περιόδου 1730-1860, με ορισμένες εξαιρέσεις που διευρύνουν το φάσμα, γεωγραφικά (Αυστρία, Γερμανία, Μεγάλη Βρεταννία) ή χρονικά (το παλαιότερο βιβλίο χρονολογείται από το 1665). Στα είδη της μουσικής, που αντιπροσωπεύονται στη συλλογή, συμπεριλαμβάνονται κυρίως η μουσική δωματίου, η όπερα (ή αποσπάσματα από όπερες) και η θρησκευτική μουσική. Χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου είναι επίσης οι έντυπες και χειρόγραφες συλλογές επιλεγμένων κομματιών από επιτυχημένα έργα σε διάφορες διασκευές ή απλοποιημένες εκδοχές με σκοπό την εκλαϊκευσή τους.

Συλλογή Βυζαντινής Μουσικής

Η Μεγάλη Μουσική της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» διαθέτει μεγάλη συλλογή βιβλίων βυζαντινής και μεταβυζαντινής μουσική καθώς αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ελληνικής παράδοσης και του ελληνικού πολιτισμού. Σημαντική επίσης θεωρείται η Βυζαντινή μουσική και από μελετητές του εξωτερικού που έχουν ως αντικείμενο έρευνας την εξέλιξη της μουσικής. Η πλούσια συλλογή της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνει βιβλιογραφία για τη βυζαντινή μουσική, ηχογραφήσεις, σπάνια χειρόγραφα και εκδόσεις με βυζαντινή σημειογραφία. Τα 33 βιβλία με βυζαντινή μουσική σημειογραφία, που ανήκουν στην ψηφιακή βιβλιοθήκη προέρχονται από εκδοτικούς οίκους του Βουκουρεστίου, της Κωνσταντινούπολης, της Θεσσαλονίκης, της Βιέννης, των Αθηνών και του Αγίου Όρους και χρονολογούνται από το 1820 έως το 1961. Ανάμεσά τους συγκαταλέγεται το «Σύντομον Δοξαστάριον του αοιδίμου Πέτρου Λαμπαδαρίου του Πελοποννησίου», το οποίο εκδόθηκε στο Βουκουρέστι το 1820 και είναι το δεύτερο έντυπο με βυζαντινή μουσική σημειογραφία που εκδόθηκε ποτέ.

Συλλογή Ελληνικών Μουσικών Περιοδικών

Τα ελληνικά μουσικά περιοδικά του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα και του πρώτου μισού του 20ού αιώνα αποτελούν για τους ερευνητές της Ελληνικής έντεχνης μουσικής μια από τις βασικότερες πηγές πληροφόρησης για την εξέλιξή της. Μέσα από την αρθρογραφία μπορεί κανείς να πληροφορηθεί για τη συνέχιση της βυζαντινής και της δημοτικής παράδοσης, για την πορεία των Ελλήνων καλλιτεχνών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, για τη δημιουργία των πρώτων ωδείων και μουσικών χώρων και γενικότερα για τις μουσικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Η συλλογή των περιοδικών της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» αριθμεί 170 τίτλους. Από την πλούσια αυτή συλλογή έχουν μέχρι στιγμής ψηφιοποιηθεί τα περιοδικά «Μουσικά Χρονικά» και «Μουσική Κίνησις»: α) Τα Μουσικά Χρονικά, με εκδότη των Ιωσήφ Παπαδόπουλο, εκδόθηκαν από το 1928 έως το 1933 με μηνιαία περιοδικότητα. Στα τεύχη που κυκλοφόρησαν δημοσιεύτηκαν άρθρα των σημαντικότερων μουσικών και μουσικοκριτικών της εποχής, όπως ο Μ. Καλομοίρης ο Δ. Λαυράγκας και ο Θ. Πολυκράτης. β) Η «Μουσική Κίνησις» κυκλοφόρησε από το 1949 έως το 1956 από το Ελληνικό Ωδείο και η αρθογραφία του περιοδικού αφορούσε τόσο θέματα γενικού μουσικολογικού ενδιαφέροντος όσο και θέματα που σχετίζονταν με τη δραστηριότητα του Ωδείου.

Συλλογή Έντυπων Ελληνικών Παρτιτούρων

Την περίοδο 1870-1960 το ελληνικό τραγούδι γνώρισε ξεχωριστή άνθηση καθώς η άνοδος της αστικής τάξης στην Ελλάδα συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξή του. H παραγωγή τραγουδιών υπήρξε πολύ μεγάλη και ανάλογη ήταν η απήχησή τους στο ευρύ κοινό. Λόγιοι συνθέτες και ποιητές ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με το είδος, προσδίδοντας εξαιρετική ποιότητα και ξεχωριστό ύφος σε μια «ελαφρά» μουσική μορφή. Η μοναδική στο είδος της συλλογή ελληνικών τραγουδιών της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας «Λίλιαν Βουδούρη» αριθμεί περισσότερους από 5.000 τίτλους. Η συλλογή καλύπτει ευρύ φάσμα του ελληνικού τραγουδιού και ενσωματώνει τόσο τη λόγια όσο και τη λαϊκή μουσική έκφραση, δεδομένου ότι το είδος απευθυνόταν σε ευρύτερο κοινό. Έτσι, δίπλα στα τραγούδια του Ν. Κόκκινου, του Ν. Λαμπελέτ και του Ν. Μάντζαρου υπάρχουν τα τραγούδια του Ι. Καίσαρη, του Ι. Καραντζά, του Λ. Σπινέλλη. Αντίστοιχη ευρύτητα συναντά κανείς κατά τη φιλολογική έρευνα των τραγουδιών, καθώς αντιπαραβάλλει τη λόγια ποίηση των Δ. Σολωμού, Α. Βαλαωρίτη, Γ. Βιζυηνού κ.ά. με το είδος ποίησης-στιχουργικής που προοριζόταν για λαϊκότερα τραγούδια και αντλούσε την έμπνευσή της από τη ζωή της εποχής. Από το σύνολο της συλλογής είναι διαθέσιμο μέσω διαδικτύου το τμήμα που δεν δεσμεύεται από το νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Για όλα τα υπόλοιπα τραγούδια διαθέσιμη μέσω διαδικτύου είναι μόνο η πρώτη σελίδα. Η πρόσβαση στο πλήρες ψηφιοποιημένο τεκμήριο γίνεται μόνο εντός του χώρου της βιβλιοθήκης.

Συλλογή Ηχογραφήσεων

Η συλλογή δίσκων βινυλίου της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» αριθμεί πάνω από 2.500 τίτλους. Σε αυτόν τον αριθμό συμπεριλαμβάνονται δίσκοι 33’, 45’ και 78’ στροφών που εκδόθηκαν από ελληνικές και ξένες δισκογραφικές εταιρείες. Από αυτή τη συλλογή ψηφιοποιήθηκαν δίσκοι βινυλίου 33’ στροφών που εκδόθηκαν στην Ελλάδα και δεν έχουν επανακυκλοφορήσει μέχρι σήμερα σε δίσκο ακτίνας (CD). Σκοπός της δημιουργίας της ψηφιακής συλλογής ήταν όχι μόνο η διάσωση του πρωτότυπου και αρχειακού υλικού αλλά και η εύκολη πρόσβασή σε αυτό από το κοινό της Βιβλιοθήκης. Λόγω του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύει τόσο για τις δισκογραφικές εταιρείες όσο και για τους δημιουργούς, ισχύουν περιορισμοί στη διάθεση του υλικού μέσω διαδικτύου. Συγκεκριμένα, η τεκμηρίωση που συνοδεύει τον κάθε δίσκο διατίθεται ελεύθερα, ενώ ο ψηφιακός ήχος είναι διαθέσιμος μόνο εντός του χώρου της Βιβλιοθήκης.

Συλλογή λιμπρέτων

Η συλλογή περιλαμβάνει μεταφρασμένα λιμπρέτα και συνόψεις γνωστών οπερών και οπερέτων από τις σειρές "Μελοδραματικη βιβλιοθήκη" και "Μελοδραματική ανθοδέσμη" καθώς και από άλλες εκδόσεις που εκδίδονταν κυρίως στην Αθήνα κατά τα τέλη του 19ου και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Συλλογή Προγραμμάτων

Η συλλογή προγραμμάτων της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» αριθμεί περίπου 2.160 προγράμματα, το παλαιότερο εκ των οποίων χρονολογείται στα 1882. Τα προγράμματα προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές παλαιών μελών του Συλλόγου οι Φίλοι της Μουσικής και συγκεντρώθηκαν από την Αλεξάνδρα Τριάντη την εποχή που διετέλεσε πρόεδρος (1968-1977). Το 1995, οπότε ιδρύθηκε η Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη, η συλλογή περιήλθε στη κατοχή της και με την πάροδο των ετών πολλαπλασιάσθηκε μέσω δωρεών ή αγορών από ιδιώτες-συλλέκτες και δημοπρασίες. Η συλλογή αυτή περιέχει κυρίως προγράμματα συναυλιών μουσικής δωματίου και συμφωνικής μουσικής και δευτερευόντως προγράμματα όπερας, οπερέτας και επιθεώρησης, παρά τη μεγάλη άνθηση που γνώρισαν τα είδη αυτά στην Αθήνα το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Το γεγονός αυτό οφείλεται πιθανώς στις προτιμήσεις των προκατόχων των προγραμμάτων.

Συλλογή Χειρογράφων

Η Συλλογή Χειρογράφων της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» περιλαμβάνει έργα που υπογράφουν οι έλληνες συνθέτες Γιώργος Αξιώτης, Σώτος Βασιλειάδης, Διονύσιος Βισβάρδης, Γιώργος Βώκος, Γιώργος Γεωργιάδης, Σπυρίδων Καίσαρης, Μανώλης Καλομοίρης, Παύλος Καρρέρ, Αλέξανδρος Κατακουζηνός, Ιωάννης Κομνηνός, Ι. Κυπαρίσσης, Δημήτρης Λιάλιος, Δημήτρης Μητρόπουλος, Ιάννης Ξενάκης, Μενέλαος Παλλάντιος, Βασίλης Πετροζίνης, Αιμίλιος Ριάδης, Θεόφραστος Σακελλαρίδης, Νίκος Σκαλκώτας, Μάνος Χατζιδάκις κ.ά.